سبزه
مهمترين مظهر محيطي نوروز است كه در لحظه هاي نوروز ، آن گاه كه بر سفره هاي هفت سين مي نشينيم ، بايد كه پيش چشم باشد و در هر شروعي بايد با نگريستن به سبزه انديشه را شادمان داشت مردم از اوائل اسفند ماه به سبز كردن سبزه در كاسه ها و بشقابها مي پردازند و روي آن را پارچه نازكي مي اندازند با اين اعتقادات ، كه اگر چشم ناپاك بر سبزه بيفتد ، يا كه بچه آن را جابجا كند سبزه قهر مي كند و سبز نمي شود در ايران باستان رسم چنين بود ، كه بيست و پنج روز پيش از نوروز در پهنه بارگاه پادشاهان دوازده ستون از خشت خام بر پا مي داشتند و بر آن گندم ، جو ، برنج ، باقلا ، ارزن ، ذرت ،ماش و غيره مي كاشتند و در ششمين روز نوروز ،كه اين جشن پايان مي يافت با آهنگ خنياگران آن دانه ها را در مجلس بزم مي پراكندند
لباس
از يكماه مانده به نوروز پارچه فروشها در شهر و روستا بازارشان سخت داغ است ،چه همه مي خواهند كه نوروز جامه هاشان نو باشد و سال نو را با دل شادان و رخت نو آغاز كنند بيشتر مردم ايران چنان به لباس نو براي نوروز اهميت مي دهند كه گويي تا آماده نشود نوروز نمي رسد نوروز در هيچ جا لباسي مخصوص ندارد و مردم هر منطقه لباس معموليشان را براي نوروز نو مي كنند
خانه تكاني
از اوائل اسفند ماه همراه با تهيه مقدمات نوروزي ، زن و مرد به خانه تكاني مي پردازند مردم دو انگيزه براي تميز كردن خانه و پاك كردن هر پليدي از زندگي دارند ، يكي آنكه نوروز ، روز نو است و در روز نو بايد كه همه چيز نو باشد و نو در زندگي ايراني مفهوم اسراف و بي تفاوتي و بي ارزشي اشياء را ندارد ،بلكه هر چيز پاك و تميز نو است و هر چيز پليد و پلشتي كهنه
خوراكي ها و شيريني هاي نوروزي از معروفترين خوراكيهائي كه براي نوروز تهيه مي كنند سمنو است ، كه گندم خيس كرده جوانه زده است و اين را كه مظهر جوانه روزيشان است به شكل هاي مختلف براي نوروز تهيه مي بينند
سفره نوروزي
از مهمترين سنتهاي نوروزي خواني است كه در سر تا سر ايران زمين ، گسترده مي شود كه هر كدام از اشياء نهاده بر آن ، نشانه اي از زندگي است و بينشي كه انسان ايراني بر محيط خود دارد مشهورترين خوان نوروزي سفره هفت سين است كه در بيشتر نقاط ايران معمول است هفت نزد ايرانيان عدد مقدسي است اهميت عدد هفت را در كليه مراسم زردتشتي مي توان ديد در مناطقي كه سفره هفت سين رسم است نمونه اي از هفت چيز مي نهند كه نامشان با حرف سين شروع مي شود مانند سيب ، سركه ،سير ، سماق ، سنجد ، سبزي ، سبزه ، سمنو ، سنبل ، سكه ، و غيره كه هفت چيز از اينها را بر مي گزينند و بر سفره مي نهند
چگونگي گستردن خوان نوروزي بطور كامل چنين است ، كه سفره اي سفيد رنگ مي گسترند بالاي سفره آينه اي مي گذارند كه نشانه جهان بي پايان است در اطراف آينه يك يا چند شمع مي گذارند كه آن را خاموش نمي كنند و اغلب تعداد شمع ها را بطه اي با تعداد اطفال خانواده دارد روي آينه تخم مرغي مي گذارند كه مظهري از تحفه و نژاد و آفرينش آدمي است و جلوي آينه مشتي گندم به نشانه روزي مي پاشند همچنين يك نان كه معرف بركت خانه است و جامي پر از آب كه چند قطره گلاب در آن ريخته شده نيز در ميان سفره است و در كنار آن كوزه اي آب نديده كه شسته و پر از آب است و تا لحظه سال تحويل آب از آن خالي نمي كنند و چند برگ انار يا نارنج درون آب مي اندازند نارنج شناور نمودار زمين در كيهان است در بعضي از مناطق نيز ماهي درون كاسه آب مي اندازند ، كه ماهي نشانه روزي حلال است در نزديك چراغ و آينه ، قرآن مجيد قرار دارد جامي از شكر نيز بر خوان نوروزي مي نهند كه براي شيرين كامي هميشگي افراد خانواده است شيريني ها و آجيل ها و ميوه هائي كه براي پذيرائي از ميهمانان نوروزي فراهم آمده است همه با زيبايي و سليقه خاص ايراني در سفره مي چينند
سال تحويل
آفتاب به اعتدال بهاري باز آمده است ، نور خورشيد چنان بر مي خيزد كه گويي به نوازش گونه هاي شاد و خرم آمده است و به روبوسي و تبريك عيد نوروز تيغه هاي نور آنچنان نرم و ملايم است كه از نسيم بامدادان اولين روز بهار لرزشي مطبوع دارد شادي از چشمان براق بچه هايي كه لباسهاي نو پوشيده اند مي توان ديد همه منتظر تحويل سالند پيش از تحويل سال شمع و چراغهاي سفره را روشن مي كنند قرآن پيش چشم گشاده است به انتظار رسيدن سال نو ، و حركت زمين از شاخي به شاخ ديگر پس از تحويل سال پدر خانواده ، چند آيه از قرآن مجيد مي خواند و سپس دعاي تحويل سال را
يا مقلب القلوب و الابصار
يا مدبر الليل و النهار
يا محول الحول و الاحوال
حول حالنا الي احسن الحال
ديد و بازديد پس از مراسم سال تحويل ، بچه ها دست پدر و مادر را مي بوسند و پدر و مادر صورت بچه ها آن گاه پدر و مادر و بچه ها به دست بوسي بزرگتر فاميل مي روند پدر بزرگ ها و مادربزرگها و بزرگترها به همه عيدي مي دهند از آن چيزها كه نامش بدنبال نوروز است عيدي است بچه ها اولين عيدي را از پدر و مادرشان مي گيرند
سیزده بدر
از روز دوازدهم كه ديد و بازديد هاي نوروزي پايان يافته ، همگان به تهيه مقدمات سيزده مشغول مي شوند چه فردا را بايد در صحرا بگذرانند و صبحانه و ناهارشان را بيرون از خانه بخورند بر طبق عادت هر ساله چند خانواده نزديك با هم به سيزده بدر مي روند سيزده بدر از مهمترين وجوه اشتراك فرهنگي سر تا سر ايران زمين است كه با تقاوتي اندك در همه جا و در هر شهر و روستا يكسان برگزار مي شود
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر